Yapay Zeka ve İş Gücü (2)
Bu içeriğimizde, yapay zeka teknolojilerinin “iş gücünün geleceği” üzerindeki etkisini ve bu alanda kimler tarafından ne tür değerlendirmeler yapıldığını incelemeye devam ediyoruz.
Yapay zeka teknolojilerine dair tartışmalarda gündeme gelen “Bu teknoloji, işimizi elimizden alacak mı?” sorusu, beraberinde sadece işsiz kalma korkusunu değil, “dünya üzerinde var olan eşitsizlikleri daha da büyütebileceğine dair endişeleri” de getiriyor. Bu da yapay zekanın sosyal fayda amaçlı kullanımı odağı içerisinde önemli bir sorgulama alanı olarak karşımıza çıkıyor. Daha önceki yayınlarımızda yer verdiğimiz demeçlerin işaret ettiği üzere, yapay zekanın iş gücünü etkilemesi konusu, “Eşitsizliklerin Azaltılması” perspektifinden yeni bir gündem oluşturuyor.
“Küresel Amaçlar Bağlamında Yapay Zeka Teknolojileri (1)” başlıklı yazımızda, bu alandaki bir çözüm metodu olarak evrensel temel gelir gibi uygulamaların önemine değinmiş, “Eğer biz, refahı dağıtabilirsek, refahı demokratize ederek herkesin insani koşullarda yaşamasını sağlayabilirsek, teknolojinin işlerimizi alması gibi bir korkumuz olmaması gerekiyor.” görüşüne yer vermiştik.
AI for Good Global Summit’te OpenAI CEO’su Sam Altman ile The Atlantic CEO’su Nick Thompson moderatörlüğünde gerçekleştirilen röportajı işlediğimiz, “Harvesting: AI For Good Global Summit (1)” yazımızda Altman’ın “ChatGPT'nin yayılmasından bu yana, ekonominin bazı bölümlerinin ve insanların iş yapış şekillerinin dönüştüğü, GPT-4'ün dil kapsayıcılığı ve erişilebilirliği sayesinde fırsat eşitliğine katkı sağladığı” şeklindeki görüşüne yer vermiştik.
Görsel Kaynağı: AI for Good X Gönderisi
“Harvesting: AI For Good Global Summit (3)” yazımızda ise, International Telecommunication Union Genel Sekreteri Doreen Bogdan-Martin’in bu konudaki görüşlerine yer vermiş, “kadınların hali hazırda yapay zeka iş gücünün sadece %22'sini oluşturduğunu ve bunun dijital cinsiyet uçurumunun bir göstergesi olduğunu” ortaya koymuştuk.
Son olarak, “Yapay Zeka ve İş Gücü (1)” yazımızda, Türkiye’de halk arasında yapay zekaya dönük görüşleri içeren verileri paylaşmış, bu alanda çalışan, çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin olumlu ve olumsuz değerlendirmelerini konu edinmiştik. Şimdi konunun uluslararası kuruluşların gündemine nasıl yansıdığına bakalım.
IMF’nin 2024 yılında hazırladığı “Üretken Yapay Zekanın Kazanımlarının Genişletilmesi: Mali Politikaların Rolü” başlıklı rapor çalışması da “Milli gelirlerde iş gücü gelirinin payı düşebilir, gelir ve servet eşitsizliği daha da kötüleşebilir.” uyarılarında bulunuyor. Raporda “Geliştirilecek mali politikalar üretken yapay zekanın iş gücü piyasası üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletebilir, kazanımların daha eşit bir şekilde dağıtılmasına yardımcı olabilir.” tavsiyesi yer alıyor.
OECD’nin 2023’te hazırladığı “İstihdam Görünümü” başlıklı raporda “yapay zekanın şu ana kadar işlerin niceliğinden çok niteliğinin etkilendiği” belirtilirken, “Yapay zekanın ilerlemesi 'tehlikeli veya sıkıcı' olarak görülen işleri azaltabilir. Bunun da motivasyonu ve çalışma güvenliğini artıracağı öngörülüyor.” değerlendirmesinde bulunuluyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 2023 yılında yayınladığı “Üretken Yapay Zeka ve İşler: İş Miktarı ve Niteliği Üzerindeki Potansiyel Etkilerin Küresel Analizi” başlıklı çalışmada ise, benzer bir şekilde şu paylaşımda bulunuluyor: “Çoğu iş ve sektör yalnızca kısmen otomasyona maruz kalıyor ve ChatGPT gibi örnekleri içeren son üretken yapay zeka dalgası tarafından ikame edilmek yerine tamamlanma olasılıkları daha yüksek. Dolayısıyla, bu teknolojinin en büyük etkisinin işleri ortadan kaldırmak değil, başta iş yoğunluğu ve otonomi olmak üzere işlerin niteliğinde değişiklikler yaratmak şeklinde olacağı öngörülüyor.”
Bu alana ilişkin son incelemeyi de, PwC’nin 2024’te gerçekleştirdiği “Yapay Zekanın İş Alanlarına Etkisi Araştırması” üzerinden yapalım! Araştırmada öne çıkan cümleler şöyle:
“Uzmanlık gerektiren yapay zeka becerilerinin yer aldığı işlerdeki artış, 2016 yılından bu yana tüm işlerdeki artışın önüne geçti.”
“Yapay zeka, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilecek iş gücü yetersizliklerinin de önüne geçilmesine yardım edebilir.”
“Yapay zekaya maruz kalan sektörler, iş veriminde neredeyse 5 kat daha fazla artış elde ediyor. İş veriminin artması ise ekonominin büyümesini ve yaşam standartlarının iyileşmesini sağlayan en önemli etken.”
“Artan verim, yalnızca eskiden yapılan işlerin daha hızlı yapılacağı anlamına gelmiyor, aynı zamanda değer yaratmak için yeni ve yapay zeka destekli yolların bulunacağı anlamına geliyor.”
Araştırmada çalışanlara yönelik de tespitler yer alıyor: “Çalışanlar, şirketler ve politika ortaya koyanlar, çalışanların güncel kalabilmesi ve yapay zekanın getirdiği fırsatları yakalayabilmesi için gereken becerileri hızlıca geliştirmesine yardımcı olmada sorumluluğu paylaşıyorlar. Yapay zekayı kullanabilmek için gereken becerileri geliştiren çalışanlar, kendi mesleklerinde işlerin yürütülme şeklinin değiştirilmesine öncülük edebilirler.”
Yapay zeka teknolojilerinin gelişimini farklı perspektiflerden ele almaya devam edeceğiz! Yeni içerikleri incelemek ve içeriklerden anında haberdar olmak için yayınımıza abone olmayı unutmayın!